Η “οικονομία διαμοιρασμού” (Sharing Εconomy) είναι ο όρος που περιγράφει την εμπορική δραστηριότητα μέσω διαδικτυακών πλατφόρμων όπου καταναλωτές συναλλάσονται με άλλους καταναλωτές, παρέχοντας πρόσβαση σε διαθέσιμους πόρους ή σε πόρους που δεν χρησιμοποιούν επαρκώς (π.χ. χρόνο, δεξιότητες, άδεια δωμάτια, μη χρησιμοποιούμενα αυτοκίνητα, κτλ. ) με οικονομικά κυρίως κίνητρα.
Βασική αρχή της οικονομίας διαμοιρασμού είναι ότι χρησιμοποιείται από ιδιώτες ή επιχειρήσεις, βασιζόμενη στην από κοινού χρήση, ενοικίαση ή ανταλλαγή αγαθών ή και υπηρεσιών, έναντι κάποιου χρηματικού αντιτίμου, χωρίς να εκχωρείται η κυριότητα ή η ιδιοκτησία των αγαθών αυτών στους χρήστες. Οι συναλλαγές αυτές γίνονται συνήθως μέσω ιντερνετικών πλατφορμών, οπότε και αποφεύγονται οι μεσάζοντες (πράκτορες) για τη χρήση των αγαθών ή των υπηρεσιών αυτών, μειώνοντας το κόστος συναλλαγής ανάμεσα στα συμβαλλόμενα μέρη και επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο οι ιδιώτες καταναλωτές να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη από τους πόρους που διαθέτουν.
Γνωστά παραδείγματα της οικονομίας διαμοιρασμού ειναι η διάθεση ( ενοικίαση ) ακινήτων μέσω Airbnb, booking κλπ.
Ο τρόπος αυτός δίνει τη δυνατότητα στους καταναλωτές, να χρησιμοποιήσουν τέτοιες υπηρεσίες αλλα και να διαθέσουν τους δικούς τους πόρους (διαμερίσματα) σε τρίτους για να εξοικονομήσουν ωφέλη ή και να κερδίσουν χρήματα (τέτοιοι καταναλωτές χαρακτηρίζονται ως prosumers= produce + consumers).
Τα οφέλη από την οικονομία διαμοιρασμού έχουν ήδη γίνει ορατά με την εκμίσθωση των ιδιωτικών καταλυμάτων, όπου σημαντικός αριθμός ιδιοκτητών έχει σπεύσει να εκμεταλλευτεί την ζήτηση σε καταλύματα κατα την αυξημένη τουριστική κίνηση στη χώρα μας ( Airbnb). Όμως υπάρχουν πολλές ευκαιρίες στην οικονομία διαμοιρασμού, που ακόμη παραμένουν ανεκμετάλλευτες, που θα μπορούσαν να δώσουν λύσεις ειδικά σε εποχές της δυσχερούς οικονομικής κατάστασης.
Παράδειγμα για τους ιδιώτες δίνεται η ευκαιρία για αυτο-απασχόληση μέσω διαδικτυακών πλατφορμών, όπως το Quickride που επιτρέπει σε ιδιώτες να χρησιμοποιήσουν το όχημά τους για να εξασφαλίσουν επιπλέον εισόδημα (π.χ. μοιράζοντας τη διαδρομή με άλλους) ή ακόμη και το ποδήλατο/μηχανάκι τους για τη διεκπεραίωση παραγγελιών κατά τη βούληση τους (π.χ. Deliveroo).
Επισης, πλατφόρμες όπως η Task Rabbit επιτρεπούν σε επαγγελματίες να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σχετικά με τεχνικές εργασίες (π.χ. επιδιορθώσεις) στην τοπική αγορά σε νέους πελάτες, χωρίς μεσάζοντες για τη συναλλαγή και με μεγαλύτερη αξιοπιστία για τους πελάτες, αφού το σύστημα της πλατφόρμας παρέχει αξιολόγηση,αναλυτικές πληροφορίες, και σχόλια για όλους τους χρήστες τους.
Ακόμα το κόστος και η ευκολία χρήσης ενός αυτοκινήτου για ένα μικρό χρονικό διάστημα μέσω Zipcar είναι σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με το κόστος ενοικίασης από ένα γραφείο ενοικίασης αυτοκινήτων. Και βέβαια, οι καταναλωτές μπορούν να έχουν πρόσβαση σε “ακριβές” υπηρεσίες που προηγουμένως δεν είχαν τη δυνατότητα να απολαύσουν (π.χ. ενοικίαση ενός πολυτελούς ιδιωτικού καταλύματος για διακοπές σε προσιτή τιμή).
Με τη χρήση των διαθέσιμων πόρων σε ομαδοποιημένο (συλλογικό) επίπεδο η κάθε υπηρεσία γίνεται πιο αποδοτική και μπορεί να βοηθήσει στην προστασία του περιβάλλοντος ενώ παράλληλα μειώνεται και το οικολογικό αποτύπωμα της δραστηριότητας του κάθε καταναλωτή. Για παράδειγμα, το ride-sharing (μοίρασμα μιας διαδρομής με άλλους καταναλωτές) αρκετά διαδεδομένο σε πολλές χώρες, μπορεί να μειώσει την εκπομπή ρύπων από τα αυτοκίνητα.
Η συμμετοχική οικονομία διαμοιρασμού οδηγεί μελοντικά τον καταναλωτή σε όλο και λιγότερη την ανάγκη κατοχής περουσιακών στοιχείων, αφού οι σχετικές ανάγκες μπορούν να καλυφθούν από την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες τρίτων. Η πιο αποδοτική χρήση των πόρων που διαθέτουν οι ιδιώτες μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη τόσο σε περιβαλλοντικό επίπεδο αλλά και σε κοινωνικό, αυξάνοντας την αγοραστική δύναμη των ιδιωτών.
Βασική προϋπόθεση για να απολαμαβάνει κανείς τα οφέλη της “συμμετοχικής οικονομίας” είναι η αλλαγή καταναλωτικής νοοτροπίας και η προσέγγιση στην ιδέα της κοινής χρήσης των αγαθών.
